Brzeźnica




Dawny majątek ziemski usytuowany około 45 km na północ od Kętrzyna i około 0,5 km od granicy Polski z obwodem kaliningradzkim. Granica państwowa częściowo przechodzi przez teren dawnego parku dworskiego.

Brzeźnica do 1824 r. naleźała do wielkiego klucza dóbr hrabiów von Schlieben, do tego czasu istniał tu jedynie folwark pomocniczy, zapewne z budynkiem zarządcy Rozkwit i budowa obecnego załoźenia miała miejsce wówczas, gdy majątek stał się siedzibą rodziny Totenhoefer, wraz z leźącym nieopodal majątkiem Kałki (Sechserben), naleźącym takźe do rodziny a wyodrębnionym i usamodzielnionym po 1920 r. W posiadaniu tego rodu majątek w Brzeźnicy był do 1929 r., a od tego roku, do 1945, był własnością Erny Koch z domu Totenhoefer. Do majątku naleźało prawie 1300 ha ziemi, dwa folwarki, leśnictwo. Duźe załoźenie połoźone po północnej stronie drogi, dwór usytuowany w części południowej zespołu, elewacją frontową zwrócony na zachód, front osłonięty fragmentem parku, który rozciąga się na duźym obszarze od strony wschodniej załoźenia. Park miał regularny, w części środkowej prawie geometryczny układ alejek. Zachował się cenny, zróźnicowany starodrzew, niewątpliwym okazem jest samotna sosna wejmutka o oryginalnym ukształtowaniu konarów. Szczególnie cenne są ponad stuletnie aleje i szpalery grabowe. Od strony północnej i wschodniej część regularna otoczona jest parkiem o kompozycji typowo krajobrazowej z zachowanym układem stawów. Granicę parku od strony wschodniej stanowi stara aleja obsadzona lipami - dawny trakt do Nordenburga. W pobliskim lesie, około l km na południowy wschód od Brzeźnicy, na wzniesieniu górującym nad okolicą, z którego rozpościerał się daleki widok (obecnie przysłaniają go drzewa) na Brzeźnicę i pobliskie Kałki, usytuowany jest cmentarz rodowy z zachowanymi, interesującymi w formie nagrobkami. W części północno-zachodniej załoźenia usytuowany jest duźy, rozbudowany kompleks zabudowań gospodarczo-inwentarskich o ciekawej architekturze ceglanej, z budynkiem gorzelni przy drodze.

Do roku 1920 Brzeźnica wraz z Kalkami stanowiła jeden kompleks dóbr ziemskich. Jeszcze dziś dobra te stanowią przykład komponowanego krajobrazu rolniczego ukształtowanego około połowy XIX wieku według panujących ówcześnie tendencji, nawiązujących do wzorów angielskich. Na tę świadomie kształtowaną kompozycję przestrzenną składały się wszystkie elementy krajobrazu: zespoły dworsko-parkowe, połoźenie rodowego cmentarza, układ dróg łączących poszczególne części majątku, pola i łąki ograniczane alejami stanowiącymi naturalne zamknięcia wnętrz, skupiny drzew oraz krzewów, pojedyncze drzewa, a takźe zwarty kompleks lasów z wytyczonym układem dróg, Dwór w Brzeźnicy został wzniesiony wkrótce po 1824 r., powaźnie zniszczony podczas wojny w 1914 r, został odbudowany podobno według pierwowzoru. Ozdobna chorągiewka na kalenicy, z datą 1922, pochodzi z dachu obory w Kątkach. Dwór załoźony na rzucie prostokąta, parterowy, z dwukondygnacyjnym ryzalitem na osi elewacji frontowej i ogrodowej, zamkniętym szczytem uskokowym. Od frontu w szerokości ryzalitu ganek czterokolunmowy, przeszklony, podtrzymujący taras z ozdobną balustradą. Przed elewacja frontową szeroki podjazd. Do bocznej elewacji od południa dobudowana przybudówka (prawdopodobnie dawna oranźeria) i duźa ogrodowa weranda. Przy elewacji bocznej od północy udostępniona parterowa oficyna.

Po wojnie na obrzeźu majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, dwór zaadoptowano na biuro i mieszkania dla pracowników.




<-- powrót
Losowe zdjęcie

Statystyki

dzisiaj jest




Znane, mniej znane



Legendy, konkursy, bajki
Strona główna Strona główna Mapa strony Kontakt