W leksykonie "Współcześni uczeni polscy" odnajdujemy nazwisko pani Danuty Koź-mian. z domu Jackowskiej, uczennicy szkoły ogólnokształcącej w Kętrzynie w latach 1949-1955.

Danuta Koźmian urodziła się 24 kwietnia 1956 r. we Włocławku. Sama mówi, �źe nie miała "młodości radosnej, pięknej o pełnych mo�źliwościach samorealizacyjnych (...) ale dobry los, mo�źliwość spotkania na swojej drodze wielu wspaniałych, mądrych ludzi, poparcie i miłość najbli�źszych spowodowały, �źe mogła i mo�źe godnie prze�źyć wiek dojrzały. Wypełnia go przede wszystkim cię�źka praca". (D. Koźmian, Za mgłą, za szkłem powiększającym 1998).

W dniu 12 czerwca 1952 r" będąc uczennicą dziesiątej klasy Liceum Ogólnokształcącego w Kętrzynie, została aresztowana przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Przyczyną było odkrycie przez władze organizacji o nazwie Podziemna Organizacja Młodzie�źy, skupiającej starszą młodzie�ź szkół średnich oraz młodzie�ź pracującą z terenu Warmii i Mazur. Brała udział w kolporta�źu ulotek i przechowywaniu materiałów drukowanych. W dniu aresztowania jednocześnie zatrzymano kilkanaście osób z terenu Kętrzyna, a z kętrzyńskiej szkoły aresztowano jeszcze jej kole�źankę Bo�źenę Menchen.

Po dobie pobytu w areszcie śledczym UB w Kętrzynie nocą z 12 na 15 czerwca dwoma samochodami cię�źarowymi z silną eskortą przewieziono całą młodzie�ź do Aresztu Śledczego Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Olsztynie. Od 15 czerwca do 18 sierpnia 1952 r. poddana została intensywnym przesłuchaniom i obostrzonej dyscyplinie, łącznie z zakazem jakiegokolwiek kontaktu z matką. Po odkryciu przesyłania na wyhaftowanym kawałku szmatki grypsu do domu, została ukarana tygodniowym pobytem w karcerze o wymiarach jednodrzwiowej szafy, z wodą powy�źej kostek.

W tym czasie matka czyniła intensywne starania o zwolnienie 16-letniej córki, pisząc do prezydenta Bieruta i do "Fali 49" oraz innych instytucji, nie otrzymując na nie �źadnej odpowiedzi. Jako jedyna �źywicielka rodziny została zwolniona z pracy i pozostała wraz ze swoją matką - staruszka bez �źadnych środków do �źycia.

W dniu 18 sierpnia 1952 r. Danuta została przeniesiona z aresztu do więzienia Karno-Śledczego w Olsztynie, gdzie przebywała początkowo w izolatce, potem pracowała kilka dni w pralni więziennej, a później w wyniku braku sit fizycznych do pracy została przeniesiona na oddział kobiecy więzienia. Tam, poczęstowana przez współwięźniarkę konserwą mięsną, zachorowała na cię�źkie zatrucie pokarmowe i pozbawiona został jednocześnie jakiejkolwiek pomocy lekarskiej. Rozpoczęta głodówkę, �źądając lekarza i kontaktu z matką lub obrońcą. Na raport w tej sprawie, do naczelnika więzienia, przyniesiono ją na noszach. Nieoczekiwanie w dniu 9 września 1952 r. po trzech miesiącach pobytu w areszcie i więzieniu została zwolniona.

Usilne starania o przyjęcie znów do szkoły do klasy maturalnej władze bezpieczeństwa odwlekały do potowy listopada. Maturę zdała w maju 1955 r. otoczona atmosferą "wroga ludu" i "wroga klasowego", którego nale�źy zniszczyć. Ukończyła jednak tę ostatnią klasę dzięki niezapomnianym nauczycielom, którzy rozumiejąc ówczesna dramatyczną sytuację podobnych do niej młodych ludzi słu�źyli radą, dobrym słowem i niewidoczną a skuteczną pomocą. Do takich nauczycieli nale�źeli: prof. E. Toczyłowski, E. Klopf, H i K. Raksimowiczowie oraz wychowawczyni prof. A. Ginet-Kuncewicz. Jeszcze przed zdaniem matury rozpoczęła starania o przyjęcie na studia stomatologiczne Akademii Lekarskiej w Gdańsku. Tu�ź przed egzaminem otrzymała zwrot dokumentów bez �źadnego wyjaśnienia, a potem telegram, �źe ma się zgłosić na egzamin. Egzaminy wstępne zdała, lecz nie została przyjęta.

Matka nie mogąc otrzymać �źadnej pracy księgowej na terenie Kętrzyna i obrzucana inwektywami "matki wroga ludu", przeniosła się do Pisza, gdzie otrzymała pracę w najni�źszej grupie zaszeregowania. W 1955 r. Danuta przyjechała do Szczecina i rozpoczęta pracę w firmie C. Hartwig S.A. W 1966 r. rozpoczęła studia zaoczne na Wydziale Historyczno-Filozoficznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, kierunek pedagogika, które ukończyła w 1970 r. Po ukończeniu studiów podjęta pracę w Wy�źszej Szkole Nauczycielskiej w Szczecinie, a następnie w Wy�źszej Szkole Pedagogicznej w Szczecinie jako nauczyciel akademicki. W 1978 r. obroniła pracę doktorską na Uniwersytecie w Poznaniu i zajęta sta- nowisko adiunkta w Instytucie Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Szczecińskiego. Dziś jest profesorem nadzwyczajnym, członkiem Szczecińskiego Towarzystwa Pedagogicznego współorganizator 1990, sekretarz 1980-90), Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.

Opublikowała ponad 90 artykułów, 7 ksią�źek, m. in.: Rozwój Wy�źszej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie w latach 1968-85 (1985 r.). Kształcenie i dokształcanie nauczycieli szkół podstawowych w województwie szczecińskim w latach 1945-70 (1986 r.). Samorząd Uczniowski w polskiej pedagogice w Drugiej Rzeczypospolitej ( 1918-59) (1991), Poglądy społeczno-pedagogiczne Aleksandra Kazimierza Patkowskiego (1994 r.). Chrześcijańska myśl wychowawcza Fryderyka Wilhelma Foestera i jej recepcja w Polsce (1996 r.). Zapomniani pedagodzy lat międzywojennych (red.) (1997 r.), skrypt Historia wychowania (współautor) (1995 r.). Jest promotorką trzech prac doktorskich. Wykłada historię wychowania i oświaty oraz pedagogikę porównawczą.

Otrzymała wiele nagród i odznaczeń: Ministra nauki. Szkolnictwa Wy�źszego i Technicznego III st.)1980, dziewięciokrotnie rektora WSP i US; Srebrny i Złoty Krzy�ź Zasługi. Medal KETL Krzy�ź Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski 1998 r.

Jest członkiem Związku Byłych Więźniów Politycznych okresu stalinowskiego.

Oto, co mówi o swojej pracy: "Jako profesor Uniwersytetu �źyję w słu�źbie dla moich studentów, seminarzystów, najbli�źszych współpracowników i w słu�źbie ukochanej nauki, jaką jest dla mnie historia wychowania i nauki o wychowaniu".

Pani prof. Danuta Koźmian brała udział w III Zjeździe Absolwentów i Wychowanków LO w Kętrzynie w dniach 30 i 51 maja 1998 r.