Meczet w Bohonikach - perła podlaskiej kultury

Jest jednym z najstarszych meczetów w Polsce. Został wybudowany prawdopodobnie w połowie XIXw. ale jego historia sięga początków XVIII stulecia. Obok zabytkowej świątyni w Kruszynianach to drugie wyjątkowe miejsce dla polskich muzułmanów.

Bohoniki

Pierwszy meczet w Bohonikach powstał już na początku XVIII w. ale świątynia spłonęła i wybudowano kolejną - tę, która stoi tu do dziś. Została ona wzniesiona prawdopodobnie w drugiej połowie XIX w.

To niewielki, drewniany budynek. Zanim wejdziemy do sali modlitewnej, mijamy mały korytarz, w którym obowiązkowo, zgodnie z wymogami islamu, zdejmujemy obuwie. Dopiero teraz możemy wejść do części głównej. Świątynia podzielona jest na dwie oddzielone półścianką i zasłoną części: męską i żeńską.

- To po to, aby nic nie rozpraszało wiernych podczas modlitwy - wyjaśniała Eugenia Raduszewska, która jest kustoszem meczetu w Bohonikach i jak podkreśla: muzułmanką i mieszkanką Bohonik.

Tłumaczyła też, dlaczego symbolem wiary muzułmańskiej jest półksiężyc i gwiazda:

- Święty Koran był objawiony prorokowi Mahometowi przez Archanioła Gabriela. Stało się to ciemną nocą na pustyni, a jedynym światłem i świadkiem tego wydarzenia był księżyc z gwiazdą.

Na obrazach wiszących w świątyni nie ma żadnych wizerunków ludzkich, które przedstawiałyby Boga.

- Są na nich tylko wersety świętego Koranu dekorowane roślinnością - podkreślała Eugenia Raduszewska.

Dniem świętym dla muzułmanów jest piątek. Zbierają się wtedy w domach modlitewnych. Nabożeństwo trwa około 1 godziny. Imam stoi twarzą do Mekki, tyłem do wiernych i prowadzi modlitwę, a następnie głosi kazanie.

W Polsce jest sześć gmin muzułmańskich, parafia w Bohonikach jest największą w Polsce. Liczy 380 członków i należą do niej Białystok, Sokółka, Kruszyniany.

Kruszyniany

Niecałe 40 km od Bohonik, w Kruszynianach znajduje się najstarszy meczet w Polsce (również Pomnik Historii). Jest to oryginalny budynek wzniesiony tu w XVIII wieku.

Podobnie jak ten w Bohonikach jest szczególny, nie tylko ze względu na walory zabytkowe, ale też architekturę. Meczet nie wygląda bowiem jak tradycyjne muzułmańskie świątynie.

- Z zewnątrz przypomina bardziej świątynię chrześcijańską. Tatarzy byli żołnierzami i niekoniecznie umieli budować, więc wybudowali go miejscowi chrześcijanie "podług nieba i zwyczaju polskiego" - jak mówiła kronika - wyjaśniał Dżemil Gembicki, kustosz meczetu w Kruszynianach.

I dodaje, że obie świątynie to Mekka i Medyna polskich Tatarów - najważniejsze miejsca kultu religijnego dla muzułmanów.

W Bohonikach i Kruszynianach znajdują się też zabytkowe mizary, czyli muzułmańskie cmentarze. Nawet na najstarszych kamieniach nagrobnych uwagę zwracają polskie nazwiska. Mnóstwo tu Półtorzyckich, Jabłońskich, Szczęsnowiczów, Bogdanowiczów i wiele innych.

- Muzułmanie są tu za przyczyną króla Jana III Sobieskiego. Za ich waleczność, za bitewność naszych przodków Rzeczpospolita przydzieliła im tu właśnie majątki i zezwolono żenić się z miejscowymi pannami. Przyjmowali po żonach nazwiska i dlatego do dziś mamy ładne polskie nazwiska kończące się na -czki lub -ski - wyjaśniała Eugenia Raduszewska.

Będąc w podlaskim oriencie, warto zajrzeć do Centrum Kultury Tatarskiej, skosztować przysmaków tatarskiej kuchni i poczuć atmosferę różnorodności kulturowej naszego regionu.

Meczety w Bohonikach i Kruszynianach znajdują się na Szlaku Tatarskim. To szereg miejscowości podlaskich związanych historycznie, architektonicznie oraz współcześnie z kulturą tatarską i religią muzułmańską, ale też historią Żydów oraz z zamieszkującymi tu, również teraz, licznymi wyznawcami prawosławia.

--> zdjęcia

---

<--powrót